prądy telluryczne

prądy telluryczne,

geofiz. prądy elektr. indukowane w przewodzących warstwach kuli ziemskiej przez zmiany pola geomagnet. o okresach od kilku sekund do kilku tys. lat;

z kolei prądy te są źródłem wtórnych pól magnetycznych. Rozkład i natężenie p.t. zależą od częst. zmian pola geomagnet. (magnetyzm ziemski) oraz od rozkładu przewodnictwa elektr. we wnętrzu Ziemi; zmiany o okresach krótszych indukują prądy w płytszych warstwach. Informacje o przewodnictwie głębszych warstw otrzymuje się badając pola elektr. indukowane przez źródła pozaziemskie, np. przez słoneczne zmiany spokojne Sq (badania górnego płaszcza Ziemi), burze magnet., zmiany wiekowe pola geomagnetycznego. Zmiany pola geomagnet. o okresach nie przekraczających roku pozwalają na poznanie rozkładu przewodnictwa elektr. do głęb. ok. 1000 km. W wyniku badania pól elektr. i elektromagnetycznych otrzymano globalny rozkład przewodnictwa elektr. wewnątrz Ziemi; widać tu dobrze przewodzącą warstwę przypowierzchniową kilkumetrowej grubości, następnie warstwę słabo przewodzącą o miąższości ok. 250–300 km, poniżej której przewodnictwo rośnie o dwa rzędy wielkości. Warstwy płytsze (głęb. 10–150 km) bada się gł. za pomocą tzw. metody magnetotellurycznej; polega ona na jednoczesnych obserwacjach zmian pola magnet. i elektr., przy czym pola magnet. są sztucznie generowane przez prądy elektr.; natężenie i częst. tych prądów są tak dobrane, aby można było uzyskać informacje o rozkładzie przewodnictwa (lub oporności) na określonych głębokościach. Analiza wyników badań pozwala na uzyskanie informacji o budowie geol. poszczególnych obszarów skorupy ziemskiej, np. takich, gdzie występują anomalie magnetyczne.