pluton
 
Encyklopedia PWN
pluton, Pu, plutonium,
pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 94;
Symbol: Pu
Nazwa łacińska: Plutonium
Liczba atomowa: 94
Pierwiastek promieniotwórczy: tak
Odkrycie: 1940
promieniotwórczy, liczba masowa najtrwalszego izotopu 244 (czas połowicznego rozpadu T1/2 = 8 · 107 lat); p. należy do rodziny aktynowców (zaliczany do transuranowców); srebrzystobiały metal; temperatura topnienia 641°C, temperatura wrzenia 3232°C, gęstość 19,84 g/cm3; tworzy 6 odmian alotropowych; aktywny chemicznie, ogrzany szybko utlenia się, rozdrobniony jest piroforyczny; roztwarza się w kwasie solnym, odporny na działanie stężonych kwasów: azotowego i siarkowego (pasywacja) oraz alkaliów; występuje na stopniach utlenienia od II do VI (najtrwalsze III i IV); znane są tlenki plutonu (np. PuO, PuO2), halogenki (np. PuCl3, PuF5), siarczki (PuS, Pu2S3) oraz związki z azotem, węglem, krzemem i związki koordynacyjne; p. i jego związki należą do najsilniejszych znanych trucizn nieorg.; jego dopuszczalne stężenie w powietrzu jest 107 razy mniejsze niż dopuszczalne stężenie cyjanowodoru; w organizmie kumuluje się w szpiku kostnym — z uwagi na emisję cząstek α jest bardzo niebezpieczną substancją radioaktywną. W znikomych ilościach występuje w skorupie ziemskiej (towarzyszy rudom uranu); izotop 239Pu (T1/2 = 24 360 lat), wytwarzany w reaktorach jądr., jest stosowany jako paliwo jądr. oraz materiał rozszczepialny broni atomowej; izotop 238Pu jest wykorzystywany jako źródło energii niektórych aparatur pracujących w kosmosie. Pluton (izotop 238Pu) otrzymali 1940 G.Th. Seaborg i współpracownicy.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia