pistacja

pistacja, Pistacia,

rodzaj roślin okrytozalążkowych drzewiastych z rodziny nanerczowatych (Anacardiaceae)

11 gat. drzew i krzewów występujących w obszarze śródziemnomor., Afryce oraz Azji Środkowej i Azji Zachodniej; liście zimozielone lub sezonowe, pierzaste, trójlistkowe lub pojedyncze; pistacje są zwykle dwupienne, drobne kwiaty zebrane w wiechy, owoc — pestkowiec; pistacje są źródłem aromatycznych żywic i olejków; liście, kora i galasy zawierają garbniki i są używane do garbowania skór i barwienia tkanin i wełny; nasiona niektórych gat. jadalne; drewno wykorzystywane w stolarstwie i na opał; pistacja właściwa, P. vera, długowieczne drzewo z Azji Środkowej i północnego Iranu, uprawiane w rejonie M. Śródziemnego i USA dla nasion (zw. orzeszkami pistacjowymi) — wielkości orzecha laskowego, zielonych, słodkich, spożywanych na surowo lub prażonych, solonych i używanych w cukiernictwie; orzeszki pistacjowe zawierają 20% białek, do 60% tłuszczu i 15% cukrów; pistacja lentyszek (pistacja kleista, mastyksowe drzewo, P. lentiscus) z rejonu M. Śródziemnego i W. Kanaryjskich, jest źródłem aromatycznej żywicy (mastyksu), otrzymywanej przez nacinanie kory, używanej do produkcji: farb, lakierów, pokostów, a także w stomatologii i do wyrobu wódek i likierów; od czasów staroż. mastyks dodawany jest do kadzideł; najlepszy otrzymuje się z odmiany rosnącej i uprawianej na wyspie Chios; pistacja terpentynowa (terbint), P. terebinthus, z rejonu M. Śródziemnego, jest źródłem galasów, które zawierają garbniki stosowane do wyprawiania delikatnych skór; przez nacięcie kory otrzymuje się aromatyczną żywicę służącą do wyrobu terpentyny, zw. chios.