piechota

piechota, dawniej zw. infanterią,

rodzaj wojska prowadzącego walkę pieszo, zwykle w najbliższej styczności z nieprzyjacielem;

jeden z gł. rodzajów wojsk od starożytności do czasów obecnych. W starożytności — podstawowy rodzaj wojsk u ludów osiadłych (ludy koczownicze walczyły gł. konno); w Grecji i Macedonii trzon piechoty stanowili ciężkozbrojni hoplici walczący w zwartym szyku falangi, wspierani przez piechotę lekką, uzbrojoną gł. w broń miotającą (łuki, proce itp.), w IV w. p.n.e. powstała też piechota średniozbrojna (peltaści). W armii maced. Aleksandra III Wielkiego piechota dzieliła się na: ciężką (pedzetajrowie, zbrojni w długie włócznie — sarisy), średniozbrojną (hypaspiści) i lekką (akontyści). Piechota rzymska (ciężka i lekka) dzieliła się na legiony, a te na manipuły (później kohorty) i centurie. W średniowieczu piechota (zwłaszcza na Zachodzie) stała się pomocniczą siłą zbrojną (gł. — jazda rycerska), bardziej zróżnicowaną ze względu na uzbrojenie (różne rodzaje broni białej i miotającej). Znaczenie piechoty wzrastało od XIV w.; zaczęła ona odnosić zwycięstwa nad jazdą rycerską (piechota flamandzka pod Courtrai 1302, ang. łucznicy pod Crécy 1346); powstawały wyborowe oddziały piechoty szwajcarskiej, w Turcji janczarowie, w Czechach piechota husycka, w Niemczech i Hiszpanii lancknechci. W czasach nowoż. piechota dzieliła się na pikinierów i muszkieterów; kształtowały się wówczas nowe sposoby walki, w celu zwiększenia siły ognia rozstawiano piechotę w długich liniach, co dało początek taktyce linearnej (np. brygada szwedz. Gustawa II Adolfa). Wprowadzenie karabinu skałkowego z bagnetem (przeł. XVII i XVIII w.) wyeliminowało pikinierów i odtąd piechota miała charakter jednolity.

W czasach rewolucji fr. 1789 piechota francuska zapoczątkowała nowy sposób ugrupowania — tyralierę strzelecką (stosowano taktykę kolumnowo-tyralierską); wprowadzenie w poł. XIX w. iglicowych karabinów gwintowanych zwiększyło znacznie siłę ognia piechoty i spowodowało m.in. zmianę taktyki (odrzucono szyk kolumnowy). Od pocz. XX w. wyposażono piechotę w broń maszyn., mundury koloru ochronnego i in.; różnorodność uzbrojenia piechoty, wyposażenie w techn. środki łączności, sprzęt saperski i ciężką broń wpływały na specjalizację (wyodrębnione pododdziały w ramach piechoty) i powstawanie nowych koncepcji taktycznych. Doświadczenia II wojny światowej wykazały, że piechota jest zdolna do działań bojowych przy silnym wsparciu artylerii, broni pancernej i lotnictwa; w miarę doskonalenia techn. i specjalizacji wojsk. oddziały, a zwłaszcza związki taktyczne, coraz bardziej uzupełniano różnymi specjalistycznymi rodzajami wojsk i służb; rozwinęły się różne rodzaje piechoty — morska, górska, wojska powietrznodesantowe. Po II wojnie świat. w strukturze organiz. piechoty wprowadzono wiele zmian, mających na celu jak najlepsze przystosowanie jej do współcz. wymagań (gł. wobec wprowadzenia do uzbrojenia broni rakietowo-jądr.); dywizje piechoty zostały zmechanizowane; zakłada się znaczne rozśrodkowanie jednostek na polu bitwy, są wymagane duże zdolności manewrowe. W ramach modernizacji piechoty eliminuje się m.in. niektóre szczeble dowodzenia, redukuje stan ludzi i sprzętu, zastępuje ciężki sprzęt lżejszym, ale o większej sile ognia, wyposaża w coraz doskonalszy sprzęt techniczny. Piechota w pojęciu klas. zanika; zmniejsza się też jej procentowy udział — w czasie I wojny świat. stanowiła ona ok. 70% wszystkich wojsk lądowych, w czasie II wojny światowej — 45–55%, ob. jeszcze mniej.