pasterz

pasterz,

pilnujący, doglądający pasącego się bydła, owiec itp.; przez wieki p. zyskał szczególnie bogatą symbolikę kulturową i religijną;

w okresie przedchrześcijańskim p. występowali najczęściej w tzw. scenach pasterskich, mających wyobrażać idyllę beztroskiego i pełnego radości życia; taki wizerunek p. wszedł ponownie do kultury eur. w okresie renesansu; rel. znaczenie zawdzięcza postać p. przede wszystkim Biblii: w Starym Testamencie p. jest Jahwe (a jego lud trzodą), są nimi też wybrani królowie (zwłaszcza Dawid), przywódcy ludu i prorocy, a zwłaszcza obiecany Mesjasz (np. w Pieśni nad Pieśniami 1,6; 2,16; 6,1); w Nowym Testamencie p. są Chrystus (Dobry Pasterz) oraz Piotr i jego następcy, sprawujący urząd zastępcy Chrystusa; papieża jako p. Ludu Bożego najlepiej symbolizuje nakładany przez niego paliusz.