palladion

palladion,

w staroż. Grecji najstarszy typ niedużego wizerunku kultowego, zwykle drewnianego, z włócznią i tarczą, przeważnie utożsamianego z posążkiem bogini Ateny Pallas, symbol bezpieczeństwa i niezależności miasta, w którym się znajdował;

podczas wojny trojańskiej wykradziony (Diomedes?, Eneasz?) i wywieziony do Grecji lub Italii, stąd rzekome pochodzenie z Troi p. greckich (np. w Argos, Sparcie, Pellene) i rzymskich (w Lawinium, Rzymie); oprócz ksoanonu — typ najstarszego gr. posągu kultowego — z drewna, ubrany w szatę i zbroję; zawsze otaczany wielką czcią; dziś p. znane tylko ze źródeł pisanych i ikonograf. (m.in. malowidła wazowe); być może inspirował wyobrażenie Ateny Promachos.