ogumienie
 
Encyklopedia PWN
ogumienie,
elastyczna, zewn. obręcz koła jezdnego pojazdu, pochłaniająca znaczną część drgań i wstrząsów podczas jazdy i umożliwiająca płynne toczenie się koła po nierównościach drogi;
rozróżnia się o. pełne (b. rzadko używane) — pierścień gumowy zamocowany na stałe na obręczy, i o. pneumatyczne — gumowa opona i umieszczona w niej dętka gumowa napełniona powietrzem o ciśnieniu wyższym od atmosferycznego lub opona bezdętkowa (bezpośrednio napełniona sprężonym powietrzem i uszczelniona na obręczy koła jezdnego).
Opona jest to mocna, elastyczna powłoka, składająca się z pokrytych gumą i złączonych ze sobą warstw tkaniny kordowej tworzących osnowę; część opony współpracująca bezpośrednio z nawierzchnią drogi nosi nazwę bieżnika (kształt rzeźby bieżnika opony jest dobierany zależnie od przewidywanych warunków eksploatacji pojazdu; opony samochodów wyścigowych, zw. slickami, są pozbawione bieżnika); między sąsiednimi warstwami osnowy i bieżnikiem znajduje się guma wiążąca je w jedną całość. Rdzeń obrzeża opony tworzy drutówka, wykonana w postaci plecionki z drutu stalowego, powleczonej gumą i osłoniętej tkaniną. Ze względu na konstrukcję i ułożenie osnowy rozróżnia się opony: diagonalne (konwencjonalne), diagonalne z opasaniem, zw. popularnie opasanymi i promieniowe — radialne (obecnie najpopularniejsze opony samochodowe). Opona powinna też mieć oznaczenie maksymalnie dopuszczalnej prędkości. Dętka jest to cienkościenny torus gumowy, umieszczany wewnątrz opony; dętka jest wyposażona w zawór umożliwiający tłoczenie powietrza do jej wnętrza, a uniemożliwiający wydostanie się powietrza na zewnątrz; skutkom przebicia lub przetarcia dętki zapobiega się czasem przez wprowadzenie do wnętrza dętki cieczy klejącej, która, unoszona przez powietrze uchodzące z dętki, zakleja otwór. Wymiary opon i dętek są znormalizowane, przy czym pierwsza liczba oznacza szerokość opony, druga średnicę obręczy koła, wyrażane najczęściej w calach lub mm.
Pierwszą oponę-dętkę, opatentował 1845 inżynier bryt. R.W. Thomson (wynalazek nie został wykorzystany); 1888 J.B. Dunlop opatentował kauczukową dętkę w kształcie torusa wypełnionego powietrzem i pokrytego nierozciągliwym materiałem (np. płótnem); 1891 bracia A. i E. Michelin skonstruowali rozbieralną oponę z dętką i zastosowali ją 1894 do wozów, a 1895 — do samochodów.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia