muchówki
 
Encyklopedia PWN
muchówki, dwuskrzydłe, Diptera,
rząd owadów o przeobrażeniu zupełnym, o bardzo zróżnicowanej biologii i wyglądzie;
ok. 122 tys. dotychczas poznanych gat. (ich faktyczną liczbę szacuje się na ok. 1 mln), w Polsce ok. 6 tys. gat.; dł. 1–80 mm (w Polsce 1–25 mm); uformowały się prawdopodobnie pod koniec epoki paleozoicznej (najstarszy gat. znany z górnego triasu); szczególną cechą muchówek jest brak tylnych skrzydeł (mają ją niektóre najstarsze formy kopalne), które w procesie ewolucji przekształciły się w przezmianki — pałkowate, rzadziej błonkowate twory, które stabilizują lot oraz pomagają nim sterować; muchówki żyją w rozmaitych środowiskach; wśród larw jest wiele form saprofagicznych, są też drapieżne, roślinożerne i pasożytnicze; dorosłe muchówki żywią się pokarmem płynnym, nektarem, spadzią, pyłkiem kwiatów, innymi owadami, krwią zwierząt. Muchówki można w uproszczeniu podzielić na 2 licznie reprezentowane podrzędy: muchówki długoczułkie (Nematocera), zwane muchówkami niższymi ze względu na bardziej pierwotny wygląd i cechy rozwoju (m.in.: bedliszkowate, pryszczarkowate, ochotkowate, komarowate, meszkowate, koziułkowate) oraz muchówki krótkoczułkie (Brachycera) zwane muchówkami wyższymi (m.in.: łowikowate, bujankowate, bzygowate, nasionnicowate, bąkowate, niezmiarkowate, miniarkowate, muchowate, śmietkowate, gzowate, rączycowate). Dorosłe muchówki mają dobrze rozwinięte oczy, które pokrywają niekiedy prawie całą powierzchnię głowy; aparat gębowy, zwykle przystosowany do pobierania płynów, może przybierać formę ssawki (np. mucha domowa i wiele muchówek krótkoczułkich), kłujki (meszkowate, komarowate, bąkowate, łowikowate), bywa, że liżące narządy są umiejscowione na końcu długiego ryjka; dorosłe muchówki niektórych gat. nie pobierają pokarmu; muchówki rozmnażają się zwykle płciowo, chociaż są notowane przypadki dzieworództwa; muchówki mają olbrzymie znaczenie w biocenozach, wiele gat. jest groźnymi szkodnikami roślin; wiele muchówek (komary, moskity, mucha tse-tse, mucha domowa, plujki) ma duże znaczenie epidemiologiczne.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Muchówki rys. M. Sokólska-Połutrenko/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia