medycyna lotnicza

medycyna lotnicza,

dziedzina medycyny zajmująca się wpływem warunków lotu na organizm ludzki oraz zabezpieczeniem człowieka przed skutkami ich oddziaływania.

Podstawowym celem m.l. jest promowanie bezpieczeństwa i efektywności pracy człowieka narażonego na przeciążenia, wibracje, hałas, ekstremalne temperatury, obniżone ciśnienie atmosferyczne, promieniowanie kosm. i długotrwałe loty z przekraczaniem stref czasowych. Obejmuje również zagadnienia selekcji i orzecznictwa członków załóg lotn. w celu właściwego doboru pod względem zdrowotnym i psychologicznym. Specjaliści m.l. planują i przeprowadzają szkolenia załóg lotn. w zakresie: prewencji chorób zawodowych i cywilizacyjnych, objawów oddziaływania niekorzystnych czynników środowiskowych i przeciwdziałania im przez odpowiednie treningi oraz podnoszenia wydolności organizmu. Działania prewencyjne odgrywają szczególną rolę w wydłużaniu okresu życia zawodowego pilotów. Każdy rodzaj lotnictwa i sprzętu latającego ma swoją odrębną specyfikę — stawia różne wymagania w stosunku do załóg latających i wymaga innego zabezpieczenia med.; dlatego też specjalista w dziedzinie m.l. musi dysponować wiedzą na temat środowiska lotów i jego interakcji z człowiekiem, zarówno zawodowym lotnikiem, jak i pasażerem. Możliwość lotn. podróży na duże odległości w krótkim czasie niesie ze sobą zagrożenie rozprzestrzeniania chorób zakaźnych, zatem lekarz lotn. musi znać też problematykę epidemiologii (zagadnienia kliniczne chorób zakaźnych), jak również higieny lotn. i szczepień ochronnych.

M.l. obejmuje również zagadnienia związane z przetrwaniem lotników w niesprzyjającym otoczeniu po opuszczeniu samolotu; specjaliści zajmujący się m.l. współuczestniczą w przygotowaniu i realizacji treningów, tzw. szkół przetrwania. Poza działalnością kliniczną i treningową specjaliści m.l. uczestniczą w pracach nad budową i udoskonalaniem sprzętu lotn., wyposażenia ochronnego załóg (lotniczy ubiór) i lotn. systemów ratunkowych.

Krzysztof Klukowski