matryca

matryca

[niem. < łac.],

technol.:

1) narzędzie do kucia matrycowego, zwykle w postaci 2 bloków z wykrojami odpowiadającymi kształtom odkuwanych w nich przedmiotów; niekiedy wykroje nie są wykonywane w blokach, lecz we wkładkach matrycowych mocowanych w blokach; rozróżnia się m. jednowykrojowe i m. wielowykrojowe — stosowane, gdy odkuwka ma być wykonana podczas kilku zabiegów (np. z wykrojami wydłużającymi, rolującymi, wstępnymi, kształtującymi, wykańczającymi); m. do jednoczesnego wykonywania kilku jednakowych odkuwek są zw. wielokrotnymi; w zależności od rodzaju maszyny, w której m. ma być używana, rozróżnia się m. do młotów i do pras (np. kuźniarek);

2) część tłocznika współpracująca ze stemplem, której powierzchnia robocza ma kształt wgłębienia lub otworu, np. w tłoczniku do ciągnienia naczyń cylindrycznych ma kształt pierścienia, w wykrojniku jest płytą tnącą;

3) narzędzie do wyciskania metalu na zimno i na gorąco lub narzędzie z odpowiednim wykrojem (wgłębieniem) do formowania proszku metodą prasowania lub wyciskania.