mak, Papaver,
rodzaj z rodziny makowatych;
mak
Encyklopedia PWN
ponad 100 gat., występujących głównie w umiarkowanej i zimnej strefie półkuli północnej; zawierają biały sok mleczny; liście pierzastodzielne; kwiaty duże, osadzone pojedynczo na długich szypułkach; owocem jest wielonasienna torebka, tzw. puszka, makówka. W Polsce dziko rosną 4 gat. maku; pospolitym chwastem jest mak polny, P. rhoeas, wysokość do 90 cm, o kwiatach purpurowych, użytkowanych leczniczo (napar, syrop). Jako roślinę oleistą uprawia się mak lekarski (mak siewny, P. somniferum), wysokość do 150 cm, o liściach jajowatych, ząbkowanych; kwiaty duże, czerwone, fioletowe, białe, z ciemną plamą u nasady; nasiona (o zawartości 40–55% tłuszczu) służą do otrzymywania oleju jadalnego i techn., stosowane też w piekarnictwie, cukiernictwie; makuchy (ok. 30% białka) są cenną paszą; ze słomy i wymłóconych makówek ekstrahuje się alkaloidy: morfinę, papawerynę, kodeinę, tebainę i in.; w krajach Azji sok mleczny z naciętych zielonych makówek służy do wyrobu opium. Jako rośliny ozdobne w ogrodach uprawia się liczne odmiany hod. i mieszańce maku lekarskiego, maku polnego oraz mak wschodni (mak turecki, P. orientale), bylinę o dużych, ceglastoczerwonych kwiatach.
