majstersztyk

majstersztyk

[niem.],

sztuka mistrzowska,

popisowy wytwór danego rzemiosła, wykonywany własnoręcznie przez czeladnika ubiegającego się o stopień mistrza, pod nadzorem wyznaczonej przez cech komisji, przedstawiany władzom cechu jako sprawdzian opanowania zawodu;

majstersztyk wykonywano wg ustalonych przepisów, określonych przez statut danego cechu (np. w XV w. na majstersztyk cechu malarzy krakowskich, warszawskich i poznańskich składały się 3 obrazy religijne: Matka Boża z Dzieciątkiem, Chrystus Ukrzyżowany i Św. Jerzy na koniu); znany w rzemiośle europejskim od późnego średniowiecza, rozpowszechnił się XVI–XVII w., stanowiąc wtedy jedną z barier dostępu do zawodu (wysokie koszty majstersztyku, sztucznie piętrzone trudności techniczne); majstersztyk obowiązywał nie we wszystkich cechach, zwykle też zwalniano z niego masłków; w XIX w. zastąpiony innymi sposobami sprawdzania kwalifikacji zawodowych i regulowania liczby członków cechu; potocznie arcydzieło.