lampa naftowa

lampa naftowa,

lampa, w której źródłem światła są rozżarzone w płomieniu cząstki sadzy;

pierwszą l.n. (dla szpitala lwowskiego) zaprojektował 1853 I. Łukasiewicz (skonstruował lwowski blacharz, A. Bratkowski); składała się z cylindrycznego zbiornika z naftą oraz nałożonej na zbiornik metalowej rury z okienkami z miki i otworami umożliwiającymi przepływ powietrza; knot zanurzony w zbiorniku był wyprowadzony do rury; późniejsze l.n. przejęły formę zewn. oraz poszczególne elementy (palnik Arganda, szkiełko kominkowe, klosz) od lamp olejnych; były budowane jako lampy stojące, wiszące, kinkiety oraz lampy techn. (górnicze, kol., samochodowe); w wielu krajach, w tym w Polsce, oświetlanie l.n. było od lat 60. XIX do pocz. XX w. (w niektórych wsiach, np. wschodniej Polski, do połowy XX w.) najpopularniejszym i często najtańszym sposobem oświetlania wnętrz.

Lampa naftowa majolikowa, koniec XIX w. (Chiny)