kubizm czeski,
termin wprowadzony ok. 1960 na określenie stylu w architekturze i sztuce użytkowej, rozwijającego się w Pradze przed I wojną światową.
kubizm czeski
Encyklopedia PWN
Styl ten ukształtował się pod wpływem inspiracji kubizmem; jego twórcami byli architekci i plastycy należący do praskiej Skupiny výtvarných umělcoů (1911–14), m.in.: J. Gočar, J. Chochol, V. Hofman, E. Fila, V. Špala, A. Procházka, O. Gutfreund oraz P. Janák, który w artykułach, publikowanych gł. na łamach wyd. przez stowarzyszenie pisma „Umělecky měsičník”, przedstawił teoret. założenia k.cz. Podstawową cechą k.cz. w architekturze było dążenie do dematerializacji masy budowli przez rozbicie jej na drobne, ostro cięte, proste formy geom., dynamizację bryły i przestrzenne modelowanie fasady (sanatorium w Bohdanču, dom Pod Czarną Matką Boską w Pradze, dom handl., obecnie muzeum w Jároměřu w pow. Náchod — wszystkie projektu Gočara 1910–12). Po I wojnie świat. powstała odmiana k.cz., nazwana rondokubizmem, odznaczająca się predylekcją do form cylindrycznych i okrągłych (Legiabank projektu Gočara 1921, siedziba Riunione Adriatica di Sicuritatè Janáka 1922–24 — oba w Pradze). K.cz. był interpretowany jako próba stworzenia stylu nar., dlatego reprezentującym go artystom powierzono opracowanie czeskiego pawilonu na międzynar. wystawie sztuki dekoracyjnej w Paryżu 1925 (Gočar — architektura, Janák i F. Kysela — wnętrza). Poza architekturą k.cz. najpełniej wyraził się w meblarstwie; meble w tym stylu charakteryzowały się prostymi formami i ornamentem geom., jednakże ich walory artyst. nie szły w parze z funkcjonalnością.
