księżyce galileuszowe

księżyce galileuszowe,

cztery największe naturalne satelity Jowisza, odkryte 1610 przez Galileusza za pomocą zbudowanej przez niego lunety.

Są to — w kolejności wzrastającej odległości od Jowisza: Io, Europa, Ganimedes, Callisto; ich odkrycie w znacznym stopniu wpłynęło na rozwój nauki, m.in. było ważnym argumentem za heliocentryczną teorią M. Kopernika (po raz pierwszy dowiodło obecności we Wszechświecie obiektów poruszających się wokół innego niż Ziemia ciała niebieskiego) oraz doprowadziło O. Rømera (1676) do wniosku, że światło rozchodzi się ze skończoną prędkością. Obiegając planetę po prawie kołowych orbitach położonych w płaszczyźnie jej równika, g.k. podlegają różnym rezonansom, np. okres obiegu Europy jest w przybliżeniu 2-krotnie dłuższy od okresu obiegu Io i równy połowie obiegu Ganimedesa. Okresy obrotu wszystkich k.g. są równe okresom ich obiegu wokół Jowisza, co powoduje, że są zwrócone do planety zawsze tą samą stroną (podobnie jak Księżyc). Przypuszcza się, że k.g. powstały ok. 4,5 mld lat temu w wyniku kondensacji materii protoplanetarnej wokół tworzącego się Jowisza.

Io, księżyc Jowisza