kompas magnetyczny

kompas magnetyczny,

przyrząd do wyznaczania kierunku południka magnetycznego;

w kompasie magnetycznym wykorzystano zjawisko ustawiania się igły magnetycznej wzdłuż linii sił ziemskiego pola magnet.; przyrząd ten wskazuje kierunek północnego bieguna magnet. Ziemi; najprostszym kompasem magnetycznym jest igła magnet. ułożyskowana na pionowej osi, umieszczona w obudowie z niemagnet. materiału; wskazanie odczytuje się na tarczy z podziałką kątową obejmującą zakres kąta pełnego. W najczęściej używanych kompasach magnetycznych podziałka jest naniesiona (w stopniach lub rumbach) na okrągłą tarczę (różę kompasową), pod którą są umocowane magnesy pełniące funkcję igły magnet.; róża kompasowa jest ułożyskowana i najczęściej pływa w specjalnie dobranym płynie (kompasy magnetyczne mokre), zapewniającym odpowiednie tłumienie jej ruchu i zmniejszającym siłę nacisku na łożysko; kompasy magnetyczne stosowane na statkach wodnych umieszcza się na przegubie Cardana, co umożliwia zachowanie poziomego położenia przyrządu przy przechyłach statku. Kompasy magnetyczne używane np. w lotnictwie nazywa się też busolami magnetycznymi. Wskazania kompasu magnetycznego są obarczone błędem dewiacji magnetycznej, korygowanym specjalnymi urządzeniami kompensacyjnymi. Pierwsze wzmianki o kompasie magnetycznym pochodzą z arab. źródeł z XIII w., chociaż przyrząd ten był prawdopodobnie znany już wcześniej w Chinach, a także, w prymitywnej formie, używany przez wikingów.

Kompas magnetyczny