kapitania

kapitania, hiszp. capitanía general,

jednostka adm. w posiadłościach hiszp. i portugalskich w Ameryce, o szerokich kompetencjach i dużej autonomii;

1533 utworzono w Brazylii 15 dziedzicznych k., obejmujących cały obszar wpływów Portugalii, ale 1549 zrezygnowano z tego systemu; w posiadłościach hiszp. kapitanie powstawały gł. na obszarach narażonych na walki z ludnością tubylczą i obcymi armiami; kapitania podlegała jurysdykcji wicekróla, ale faktyczną władzę nad nią przejmował kapitan, utrzymując bezpośredni kontakt z dworem i Radą Indii; w XVIII w. niezależność kapitanii wzrosła; do gł. zadań militarnych kapitana należały: rekrutacja i zaopatrzenie wojska, budowa fortyfikacji i statków; 1540 powstała kapitania Santo Domingo, 1560 — Gwatemala (cała Ameryka Centralna), wkrótce — Nowa Granada (Kolumbia i Ekwador), 1717 przekształcona w wicekrólestwo, 1764 — Kuba (objęła też Luizjanę, przejętą 1763 od Francji), 1777 — Wenezuela, 1778 — Chile.