kąpiele lecznicze,
zabiegi fizykoterapeutyczne stanowiące podstawę balneoterapii;
kąpiele lecznicze
Encyklopedia PWN
polegają na częściowym lub całkowitym zanurzaniu ciała w środowisku płynnym (wody miner. naturalne lub sztuczne, odwary ziół), półstałym (borowina, namuł), stałym (gorący piasek) lub gazowym (radon, gorące powietrze, para wodna); wpływ kąpieli leczniczych polega na działaniu ciepła, wywoływaniu przekrwienia powłok ciała, wchłanianiu przez skórę i śluzówki substancji leczn. zawartych w tworzywie kąpielowym, usprawnianiu krążenia krwi i wydalania szkodliwych produktów, wywoływaniu w ustroju przemian przestrajających i usprawniających jego czynności; kąpiele lecznicze są stosowane na podstawie wskazań lekarskich. Kąpiele lecznicze były znane już w starożytności (gł. termy siarczkowo-siarkowodorowe); ówczesne formy kąpieli leczniczych przetrwały do czasów nowoż. i były szeroko opisywane w traktatach lekarskich (w Polsce: W. Oczko, E. Sykstus, J. Petrycy); rozwój nauk przyr. w XVIII–XIX w. stworzył nauk. podstawy balneoterapii (w Polsce badania chem. pol. wód miner. przeprowadził T. Torosiewicz w XIX w.). Najbardziej rozpowszechnionymi kąpielami leczniczymi są: kąpiele solankowe, stosowane w leczeniu chorób reumatycznych i zwyrodnieniowych stawów, stanów pourazowych, chorób dróg oddechowych (w Polsce: Ciechocinek, Inowrocław, Iwonicz Zdrój i in.); kąpiele siarkowodorowe — stosowane w chorobach zwyrodnieniowych stawów, chrząstek stawowych, urazach kości i stawów, chorobach skórnych, zaburzeniach przemiany materii (Busko Zdrój, Lądek Zdrój, Solec Zdrój i in.); kąpiele kwasowęglowe — w przewlekłych chorobach układu krążenia, łagodnych postaciach nadciśnienia, czynnościowych chorobach serca, chorobach reumatycznych z wadami zastawkowymi serca (Krynica Zdrój, Kudowa Zdrój, Duszniki Zdrój, Szczawnica i in.); kąpiele radonowe — w chorobach układu krążenia, układu nerwowego i wewnątrzwydzielniczego (m.in. Świeradów Zdrój, Lądek Zdrój); kąpiele gazowe suche są stosowane gł. w rehabilitacji, kąpiele borowinowe — w leczeniu chorób wewn., reumatycznych i kobiecych.
Jerzy Kiwerski
