kanalizacja
 
Encyklopedia PWN
kanalizacja
[łac. canalis ‘rura’, ‘kanał’],
system kanalizacyjny,
zespół urządzeń i obiektów inżynierskich współpracujących ze sobą w celu odprowadzania wód zużytych (ścieków) z miejsc ich powstawania do urządzeń oczyszczających, oczyszczenia ich i odprowadzenia wód oczyszczonych do odbiornika (rzeka, jezioro, morze, sztuczny zbiornik wodny, grunt);
zużyte wody mogą również być odprowadzane bez oczyszczania, bezpośrednio do odbiornika, o ile pozwala na to ich jakość (nie wpływają ujemnie na wymagany stan jakości odbiornika). Kanalizacja odprowadza ścieki bytowo-gospodarcze z gospodarstw domowych i obiektów usługowych, z mycia ulic i placów, ścieki przemysłowe i deszczowe. W skład kanalizacji wchodzą: wewnętrzne instalacje kanalizacyjne w budynkach, sieć kanalizacyjna (kanały, przewody, studzienki i wpusty kanalizacyjne) i oczyszczalnie ścieków. Kanalizacja może być zbiorcza (obsługuje kilka jednostek osadniczych — kilka miejscowości), centralna (obsługuje jedną jednostkę osadniczą) lub lokalna (obsługuje jeden lub kilka budynków, zwykle ścieki są odprowadzane do zbiornika bezodpływowego, dołu gnilnego itp.). Rozróżnia się: a) kanalizację rozdzielczą, w której działają 2 oddzielne sieci — jedna odprowadzająca ścieki bytowo-gospodarcze wraz z przemysłowymi i druga odprowadzająca ścieki deszczowe; b) kanalizację półrozdzielczą, w której działają również 2 sieci kanalizacyjne współpracujące za pomocą urządzeń zwanych separatorami; c) kanalizację ogólnospławną, w której wszystkie ścieki są odprowadzane jedną siecią wyposażoną w przelewy burzowe, oddzielające część ścieków deszczowych zmieszanych z pozostałymi ściekami (sanitarnymi), rozcieńczane ścieki są odprowadzane do odbiornika z pominięciem oczyszczalni; obecnie nie buduje się kanalizacji ogólnospławnej w opisanej postaci.
W antycznych miastach Mezopotamii oraz imperium rzymskim budowano przewody otwarte i podziemne w celu odprowadzania wód ściekowych (m.in. Cloaca Maxima w Rzymie, spłukiwane ustępy w Pompejach). W średniowieczu urządzenia tego typu zostały zaniedbane; ich rozwój nastąpił w 2. połowie XIX w. w związku z szybką rozbudową miast. W Polsce pierwsze podziemne urządzenia kanalizacyjne powstały w XIV w., a planową rozbudowę sieci kanalizacyjnej w miastach podjęto u schyłku XIX w. (w Warszawie 1883).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia