kalcyt

kalcyt

[łac. calx ‘wapno palone’],

minerał, odmiana polimorficzna węglanu wapnia CaCO₃;

tworzy prawidłowe kryształy oraz ziarniste, zbite lub włókniste skupienia, utwory naciekowe (np. stalaktyty), oolity i in.; bezb. i przezroczysty (szpat isl.) lub zabarwiony, gł. na żółtawo lub brunatnawo; ma połysk szklisty, jedwabisty (skupienia włókniste) lub perłowy; kruchy; odznacza się doskonałą łupliwością w 3 kierunkach i bardzo silną dwójłomnością; bardzo rozpowszechniony, jest gł. składnikiem wielu skał osadowych (wapienie, margle itp.), w których występuje jako produkt sedymentacj organogenicznej (buduje szkielety wielu organizmów) i chem.; stanowi też gł. składnik marmurów; w dużych ilościach powstaje wskutek procesów hydrotermalnych (m.in. wypełnia szczeliny i pustki skalne); skały zbud. z k. (wapień, marmur) mają ogromne zastosowanie w gospodarce; kryształy szpatu isl. są używane do wytwarzania przyrządów opt. (m.in. nikoli).