kadirijja, qādiriyya,
nazwa muzułmańskiego bractwa mistycznego (sufickiego),
kadirijja
Encyklopedia PWN
zał. w XIII w., której eponimem jest imię Abd al-Kadira al-Dżilaniego (XII w.); początkowo k. działała gł. w Iraku — centrum bractwa znajdowało się w Bagdadzie; wkrótce upowszechniła się na rozległych obszarach świata islamu — w XV w. w Indiach, w XVI w. w Sudanie Zachodnim, w XVII w. w Turcji osmańskiej; ośrodkiem pielgrzymkowym k. jest grobowiec Al-Dżilaniego w Bagdadzie; bractwo nigdy nie stanowiło jedności i składało się z rozmaitych odłamów, które łączyło gł. nazwisko Abd al-Kadira al-Dżilaniego; członków nie obowiązywała ściśle określona „mistyczna droga” ani konkretne rytuały, praktykowali jednak nocne czuwania oraz zikr; charakterystycznym elementem stroju k. jest wojłokowa czapka z emblematem bractwa — „zielona róża z Bagdadu”, złożona z 3 rzędów płatków; współcześnie bractwo jest szczególnie popularne w Czarnej Afryce.
