instantony,
rozwiązania równań pola Yanga–Millsa, w których zamiast czasu rzeczywistego występuje czas urojony it
instantony
Encyklopedia PWN
(i = 
); odpowiadają one procesom, które nie mogą zachodzić w czasie rzeczywistym; i. niosą informację o kwantowym tunelowaniu między dwoma stanami, dla których niemożliwa jest klas. ewolucja z jednego w drugi; prawdopodobieństwo (amplituda przejścia) zajścia takiego procesu tunelowania jest w przybliżeniu równe Γ ≈ exp(−I/ℏ), gdzie ℏ = h/2π, h — stała Plancka, I natomiast jest wartością działania danego rozwiązania; działanie to musi być dodatnie i mieć skończoną wartość, by prowadzić do nieznikającego prawdopodobieństwa tunelowania; gdy I/h → ∞, amplituda przejścia staje się równa zeru. Rozwiązania instantonowe zostały znalezione po raz pierwszy 1975, a ich interpretacja jako dowód istnienia tunelowania w teoriach Yanga–Millsa przyczyniła się do wyjaśnienia różnicy mas między mezonami π i η. Od końca lat 70. i. są również obiektem zainteresowania matematyków — ich analiza przyczyniła się do głębszego zrozumienia geometrii różniczkowej i topologii rozmaitości czterowymiarowych.
); odpowiadają one procesom, które nie mogą zachodzić w czasie rzeczywistym; i. niosą informację o kwantowym tunelowaniu między dwoma stanami, dla których niemożliwa jest klas. ewolucja z jednego w drugi; prawdopodobieństwo (amplituda przejścia) zajścia takiego procesu tunelowania jest w przybliżeniu równe Γ ≈ exp(−I/ℏ), gdzie ℏ = h/2π, h — stała Plancka, I natomiast jest wartością działania danego rozwiązania; działanie to musi być dodatnie i mieć skończoną wartość, by prowadzić do nieznikającego prawdopodobieństwa tunelowania; gdy I/h → ∞, amplituda przejścia staje się równa zeru. Rozwiązania instantonowe zostały znalezione po raz pierwszy 1975, a ich interpretacja jako dowód istnienia tunelowania w teoriach Yanga–Millsa przyczyniła się do wyjaśnienia różnicy mas między mezonami π i η. Od końca lat 70. i. są również obiektem zainteresowania matematyków — ich analiza przyczyniła się do głębszego zrozumienia geometrii różniczkowej i topologii rozmaitości czterowymiarowych. 
