granica państwa
 
Encyklopedia PWN
granica państwa,
powierzchnia pionowa przechodząca przez linię graniczną wyznaczoną na powierzchni ziemi, oddzielająca terytorium jednego państwa od innych państw lub od obszarów nie podlegających niczyjej suwerenności (np. morza pełnego);
granica państwa rozdziela zarówno część powierzchni kuli ziemskiej (w tym sensie mówimy o linii granicznej), jak i pewną przestrzeń powietrzną oraz wnętrze ziemi. W zależności od charakteru linii granicznej rozróżnia się granice lądowe i wodne, naturalne i sztuczne. Granicę państwa ustala z reguły umowa międzynar., później następuje delimitacja i demarkacja; granicę mor. stanowi granica zewn. morza terytorialnego. Granice Polski zostały ustalone przez międzynar. umowy wielostronne: jałtańską (11 II 1945), poczdamską (2 VIII 1945), oraz dwustronne: pol.-sowiecka (16 VIII 1945, 15 II 1951 i 5 III 1957), pol.-niem. (umowy z NRD 6 VII 1950 i 27 I 1951, umowa z RFN 7 XII 1970 oraz traktat o potwierdzeniu istniejącej granicy 14 XI 1990, zawarty po zjednoczeniu Niemiec); pol.-czeska i pol.-słowac. granica biegnie zgodnie z przebiegiem granicy pol.-czechosłowackiej i czechosłowacko-niem. z 1937 (z niewielkimi poprawkami wg umowy z 13 VI 1958, potwierdzona w układzie z 1991 między Polską a Czes. i Słow. Rep. Federacyjną o dobrym sąsiedztwie, solidarności i przyjacielskiej współpracy). W 1991, po rozpadzie ZSRR, Polska graniczy na północy i wschodzie z Rosją, Litwą, Białorusią i Ukrainą; rozpad ZSRR i powstanie nowych państw nie wpłynęły na zmianę przebiegu granicy państwa. Przekroczenie granicy państwa w Polsce jest dozwolone na podstawie właściwych dokumentów i przez przejścia graniczne; dla ochrony granicy państwa ustanowiono pas drogi granicznej (15 m szer.), strefę nadgraniczną (15 km, obszar gmin przylegający do granicy państwa); na obszarach tych obowiązują specjalne przepisy administracyjne.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Kamień graniczny na granicy Polski, Rumunii i Czechosłowacji. Kamień graniczny (tripleks) i znak triangulacyjny na Stohu w Karpatach Wschodnich. Fotografia z lat dwudziestychfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia