emerytura
 
Encyklopedia PWN
emerytura
[łac. emeritus ‘zasłużony’, ‘wysłużony’],
świadczenie pieniężne z zakresu ubezpieczeń społecznych przysługujące osobom, które osiągnęły określony wiek (tzw. wiek emerytalny) i mają wymagany okres zatrudnienia.
W polskim systemie uprawnienia emerytalne reguluje ustawa O emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z 17 XII 1998, która określa w sposób niejednolity prawo do emerytur dla różnych grup ubezpieczonych, wyodrębnionych wg kryterium daty urodzenia. W stosunku do osób urodzonych przed 1 I 1949 została utrzymana zasada nabycia uprawnień do emerytury (z niewielkimi zmianami) obowiązująca w okresie przed wprowadzeniem reformy systemu ubezpieczeń społecznych. Emerytura przysługuje po osiągnięciu wieku emerytalnego (dla kobiet 60 lat, dla mężczyzn — 65) i posiadania wymaganego okresu zatrudnienia (dla kobiet 20 lat, dla mężczyzn — 25); okres zatrudnienia (staż emerytalny) obejmuje okresy składkowe i nieskładkowe określone przez ustawę. Ustawa przewiduje też przejście na wcześniejszą emeryturę na wniosek ubezpieczonego; prawo do wcześniejszej emerytury nabywają kobiety po osiągnięciu 55 lat i mające 30-letni okres zatrudnienia (20 lat, jeżeli są całkowicie niezdolne do pracy) oraz mężczyźni po osiągnięciu 60 lat, uznani za całkowicie niezdolnych do pracy i legitymujący się 25-letnim okresem zatrudnienia. Osoby urodzone po 31 XII 1948 są już objęte reformą systemu emerytalnego i obowiązuje je system emerytalny oparty na 2 filarach: podstawowym ubezpieczeniu społecznym otrzymywanym z ZUS i dodatkowym — wypłacanym ze środków finansowych zgromadzonych na indywidualnym koncie ubezpieczonego prowadzonym przez wybrany przez niego otwarty fundusz emerytalny; nabycie prawa do emerytury następuje z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego (dla kobiet 60 lat, dla mężczyzn — 65); nie przewiduje się przejścia na wcześniejszą emeryturę. Dla osób urodzonych pomiędzy 31 XII 1948 a 1 I 1969 ustawa przewiduje szczególne rozwiązanie w zakresie nabycia prawa do emerytury. Ubezpieczeni należący do tej grupy mogą na podstawie własnego wyboru skorzystać z prawa do emerytury ustalonego na zasadach przewidzianych dla osób urodzonych przed 1949; warunkiem jest nieprzystąpienie do otwartego funduszu emerytalnego. Otrzymywanie emerytury nie wyklucza możliwości dalszego zarobkowania.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia