egipskie świątynie

egipskie świątynie,

budowle sakralne na terenie staroż. Egiptu;

początkowo wznoszone z nietrwałego materiału poza terenem osiedli, na przeł. IV i III tysiącl. p.n.e. w obrębie murów powstałych wówczas miast; wraz z rozwojem miast postępowała ich monumentalizacja. Od XVI w. p.n.e. utrwalił się typ monumentalnej świątyni; aleja procesyjna, z szeregami sfinksów po obu stronach, prowadziła do gł. wejścia świątyni między 2 pylonami, przed którymi zazwyczaj stały gigantyczne posągi króla, za pylonami znajdował się czworoboczny dziedziniec z portykami (odbywały się tu publiczne ceremonie rel.), za nim sala hypostylowa, a dalej tzw. sala stołu ofiarnego (tu składano ofiary) oraz tzw. sala pojawień, w której drzwiach w czasie świąt ukazywała się barka kultowa, poprzedzająca sanktuarium z posągiem kultowym. W skład świątyni wchodził także kompleks budynków adm. i gosp., ogrody oraz święte jezioro; cały zespół był otoczony murem; najlepiej zachowane świątynie egipskie: w Karnaku, Luksorze, Idfu, Denderze, na wyspie File. W ramach schematu były możliwe odstępstwa wynikające z potrzeb kultu, np.: świątynie solarne, sanktuaria kultu Słońca — ołtarz ofiarny pod otwartym niebem (w Heliopolis), światynie grobowe, miejsce kultu zmarłego króla — początkowo jako część grobowca, następnie jako odrębne budowle (świątynia grobowa Hatszepsut w Deir el-Bahari); oddzielny rodzaj stanowiły świątynie wykute w skale (Abu Simbel).

Głowice

Deir El-Behari (Egipt)

Karnak, świątynia Amona, XX–XVIII w. p.n.e.

Karnak, aleja sfinksów baraniogłowych (Egipt)

File, świątynia Izydy, Egipt

Abu Simbel, świątynia Ramzesa II, XIII w. p.n.e.

Madinat Habu (Egipt)

Luksor, wielka świątynia Amona (Egipt)