dysproz

wyk. A. Dukata/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

dysproz

[gr. dysprósitos ‘trudno dostępny’],

Dy, dysprosium,

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 66;

Symbol: Dy

Nazwa łacińska: Dysprosium

Liczba atomowa: 66

Pierwiastek promieniotwórczy: nie

Odkrycie: 1886

Odkrywca: Lecoq de Boisbaudran Paul Émile

względna masa atomowa 162,50; należy do rodziny lantanowców; srebrzysty metal; gęstość 8,55 g/cm³, temperatura topnienia 1412°C, temperatura wrzenia 2562°C; aktywny chemicznie, w związkach występuje na III stopniu utlenienia; towarzyszy innym lantanowcom w ich minerałach, np. w gadolinicie; stosowany m.in. do wytwarzania prętów kontrolnych do reaktorów jądr. (absorbuje neutrony), w produkcji urządzeń laserowych oraz jako dodatek stopowy; tlenek dysprozu Dy₂O₃ — jako katalizator w procesach petrochemicznych; odkryty 1886 przez P. Lecoq de Boisbaudrana.