dur plamisty

dur plamisty, dur osutkowy, dur wysypkowy epidemiczny,

ostra choroba zakaźna wywołana przez riketsję Rickettsia provazekii;

rezerwuarem zarazków i źródłem zakażenia jest chory człowiek; zarazki są przenoszone przez wesz odzieżową; charakterystycznym zjawiskiem jest uszkodzenie śródbłonka drobnych naczyń krwionośnych we wszystkich narządach, zmiany naczyniowe powodują uszkodzenia różnych narządów, gł. ośrodkowego układu nerwowego, prowadząc do odurzenia chorego, w ciężkiej postaci może wystąpić śpiączka i zgon; w czasie choroby występuje na skórze charakterystyczna plamista wysypka z cechami krwotocznymi. Niekiedy, nawet po wielu latach od pierwszego zachorowania, występuje nawrót choroby (choroba Brilla i Zinssera); nawrót jest jednak zawsze znacznie łagodniejszy w przebiegu. Rozpoznanie opiera się na wyhodowaniu zarazków z krwi oraz na badaniach serologicznych. Leczenie w szpitalu — antybiotyki, pielęgnacja chorego; zapobieganie to przede wszystkim zwalczanie zawszenia, izolacja chorych, w razie zagrożenia wystąpienia epidemii stosuje się szczepienia ochronne.