diopsyd

diopsyd

[gr. díopsis ‘przejrzenie’],

minerał z grupy piroksenów, krzemian wapnia i magnezu CaMg[Si₂O₆];

stanowi skrajny człon szeregu izomorficznego diopsyd-hedenbergit CaFe[Si₂O₆]; może zawierać domieszki chromu (diopsyd chromowy); krystalizuje w układzie jednoskośnym; biały lub zielony, o szklistym połysku; występuje w skałach metamorficznych powstałych wskutek metamorfizmu kontaktowego wapieni i dolomitów, np. w skarnach; znajduje się również w amfibolitach, łupkach krystal. i gnejsach, rzadko — w skałach magmowych, np. sjenitach; w Polsce znany z Sudetów (np. Złoty Stok, Stara Kamienica, Lutynia). Diopsyd chromowy występuje w zasadowych skałach magmowych, w kimberlitach towarzyszy diamentowi; szmaragdowozielona barwa, zjawisko asteryzmu i efekt „kociego oka” sprawiają, że jest cenionym kamieniem jubilerskim; znajduje się gł. w Rosji (Jakucja, Ural), na Madagaskarze, w Kenii i Finlandii.