cenzus
prawo zespół warunków dopuszczających do korzystania z określonych praw polit. lub przywilejów (c. majątkowy, wykształcenia, wieku).
[łac. census ‘oszacowanie majątku’],
cenzus
Encyklopedia PWN
Współczesna teoria prawa wyborczego używa określenia „cenzus” dla takich ograniczeń powszechności prawa wyborczego, które wykraczają poza naturalne wymagania (np. zdolność do czynności prawnych, obywatelstwo) i powodują wyłączenie o charakterze polit. określonej grupy obywateli z udziału w wyborach. C. wyborcze w krajach rozwiniętych obecnie należą do przeszłości. Występowały one gł. w XIX w. i utrzymywały się do połowy XX w. Najczęściej były stosowane: c. majątkowy (lub podatkowy), uzależniający przyznanie praw wyborczych od wielkości posiadanego majątku albo od opłacania niektórych podatków (np. podatku dochodowego) w określonej wysokości; c. zamieszkania, uzależniający przyznanie praw wyborczych od okresu zamieszkiwania w danym okręgu wyborczym; c. wykształcenia, uzależniający przyzananie praw wyborczych od posiadania odpowiedniego wykształcenia (np. podstawowego, średniego lub wyższego). Ich stopniowy zanik był związany z wprowadzoną zasadą powszechności prawa wyborczego. Współcześnie w państwach demokr. stosuje się jedynie 3 c. uzależnione od: wieku, obywatelstwa i zamieszkania.
