bałkański problem

bałkański problem,

potoczna nazwa konfliktów na Półwyspie Bałkańskim;

zaostrzenie się problemu bałkańskiego przypadło na XIX i początek XX w. Ruchy wyzwoleńcze narodów bałkańskich wiązały się z rywalizacją mocarstw europejskich: Rosji, Austrii, Wielkiej Brytanii, Francji, a pod koniec XIX w. również Niemiec, o wpływy na wyzwalane narody, o opanowanie cieśnin tureckich oraz dróg handlowych na Bliski Wschód. Wyzwolone w końcu XIX w. kraje bałkańskie nie chciały być biernym obiektem rywalizacji mocarstw, budził się nacjonalizm i szowinizm (bałkańskie wojny 1912–13). Po 1918, kiedy narody bałkańskie na ogół uzyskały własną państwowość, problem bałkański zatracił swą ostrość i dotychczasowe znaczenie w polityce międzynarodowej; 1934 powstała bałkańska ententa, której celem było zachowanie terytorialnego status quo na Bałkanach. W 1991 rozpad Jugosławii odnowił problem bałkański w polityce europejskiej.