anestezjologia
med. nauka i dział medycyny klinicznej zajmującej się wszystkimi metodami znieczulenia, prowadzeniem chorych bezpośrednio przed, w czasie i po operacji;
[gr. anaisthēsía ‘znieczulenie’, lógos ‘słowo’, ‘nauka’],
anestezjologia
Encyklopedia PWN
obejmuje również leczenie stanów zagrożenia życia w niewydolności oddechowej, resuscytację oraz leczenie bólu. Rozwój współczesnej anestezjologii datuje się od czasu, kiedy chemik angielski H.B. Davy ok. 1800 odkrył znieczulające właściwości podtlenku azotu zastosowanego po raz pierwszy 1844 przez H. Wellsa i G.Q. Coltona; 1846 amerykański dentysta W.T.G. Morton przeprowadził, podczas usunięcia zęba, pierwsze udane znieczulenie eterem, a 1847 angielski ginekolog J.Y. Simpson zastosował chloroform do znieczulenia porodu; 1858–78 dokonywano pierwszych prób intubacji dotchawiczej. W końcu XIX w. zaczęło się rozpowszechniać znieczulenie miejscowe: morfiną, kokainą, a następnie nowokainą, prokainą, lignokainą i innymi środkami skuteczniejszymi od 2 pierwszych; 1898 A. Bier wprowadził znieczulenie rdzeniowe. Obecnie do znieczulenia ogólnego stosuje się mniej toksyczne, wziewne środki anestetyczne w mieszaninie z czystym tlenem, powietrzem lub podtlenkiem azotu i w połączeniu z dożylnymi anestetykami, lekami przeciwbólowymi i zwiotczającymi mięśnie. Wprowadzenie nowoczesnej aparatury (respiratory, kardiomonitory, monitory czynności mózgu), materiałów z nietoksycznych tworzyw sztucznych, nowych metod (hipotensja, hipotermia, krążenie pozaustrojowe, blokady nerwowe) i nowych, bezpieczniejszych leków, oraz przetaczania krwi i środków krwiozastępczych, umożliwiło wykonywanie rozległych, skomplikowanych zabiegów operacyjnych w obrębie wszystkich narządów i znacznie zwiększyło bezpieczeństwo pacjenta.
