Zapolska Gabriela
 
Encyklopedia PWN
Zapolska Gabriela, właśc. Maria G. Janowska, z domu Korwin-Piotrowska, primo voto Śnieżko, inne pseud. Józef Maskoff, Walery Tomicki, ur. 30 III 1857, Podhajce k. Łucka, zm. 21 XII 1921, Lwów,
dramatopisarka, nowelistka, powieściopisarka, aktorka.
Cytat
Kalendarium
Córka marszałka szlachty wołyńskiej; dla teatru zerwała z rodzinnym środowiskiem ziemiańskim, występowała 1882–1900 m.in. w Krakowie, Lwowie oraz 1889–95 w Paryżu (1892–94 w Théâtre Libre); była propagatorką idei A. Antoine’a, m.in. prowadząc 1902–03 własną szkołę dramatyczną w Krakowie (1903 cykl przedstawień jako Scena Niezależna); 1904 osiadła we Lwowie; w twórczości Zapolskiej naturalistyczny biologizm w pojmowaniu życia ludzkiego (nowele Menażeria ludzka 1893) i dążenie do odsłonięcia „nagiej prawdy życia” wiązały się z antymieszczańskim krytycyzmem; wśród utworów Zapolskiej szczególną popularność zdobyły satyryczno-obyczajowe komedie: Żabusia (wyst. 1897), Ich czworo (wyst. 1907), Skiz (wyst. 1908), Panna Maliczewska (wyst. 1910), a przede wszystkim „tragifarsa kołtuńska” Moralność pani Dulskiej (wyst. 1906); opowiadania (Małaszka w zbiorze Akwarele 1885) i powieści (Kaśka Kariatyda 1888; Przedpiekle, t. 1–2 1895, Sezonowa miłość, t. 1–3 1905, O czym się nie mówi 1909, O czym się nawet myśleć nie chce 1914), także sztuki patriotyczne (Tamten, wyst. 1898) i społ. (Małka Szwarcenkopf, wyst. 1897, W Dąbrowie Górniczej, wyst. 1899); Publicystyka (t. 1–3 1958–63); Dzieła (t. 1–26 1922–27), Dzieła wybrane (t. 1–16 1957–58), Dramaty (t. 1–2 1960–61), Listy (t. 1–2 1970).
Bibliografia
J. CZACHOWSKA Gabriela Zapolska. Monografia bio-bibliograficzna, Kraków 1966;
J. RURAWSKI Gabriela Zapolska, Warszawa 1981.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia