Wilhelm III Orański, ur. 14 XI 1650, Haga, zm. 19 III 1702, Londyn,
książę Oranii, namiestnik Rep. Zjedn. Prowincji od 1672 oraz król Anglii, Szkocji i Irlandii od 1689, syn Wilhelma II Orańskiego, mąż Marii II Stuart;
Wilhelm III Orański
Encyklopedia PWN
stadhouder Rep. Zjednoczonych Prowincji od 1672 oraz król Anglii, Szkocji i Irlandii od 1689, syn Wilhelma II Orańskiego. W 1672, po ataku wojsk fr. na Niderlandy, został powołany na ich dożywotniego namiestnika (stadhoudera); podczas wojen 1672–78 i 1689–97 z Ludwikiem XIV był gł. organizatorem koalicji antyfr. (z udziałem m.in. ces. i Hiszpanii), zdołał obronić suwerenność Niderlandów i ograniczyć ekspansję Francji. W 1688 wezwany przez grupę protest. lordów ang. do objęcia panowania w Anglii, usunął w wyniku rewolucji angielskiej 1688–89 Jakuba II i został koronowany (wraz z żoną, Marią II Stuart, córką Jakuba II); 1690 pokonał broniącego się w Irlandii Jakuba II; zatwierdzając 1689 Bill of Rights, uznał ograniczenie władzy król. i ugruntowanie znaczenia parlamentu; jego panowanie przesądziło też o odsunięciu katol. Stuartów od praw do tronu (Act of Settlement, 1701). Od 1701 organizował kolejną koalicję antyfr. (hiszpańska wojna sukcesyjna 1701–14).
