Viadrina

Viadrina, Academia Viadrina, Europa-Universität Viadrina,

uniwersytet we Frankfurcie n. Odrą, istniejący 1506–1811.

Zał. przez elektora brandenburskiego Franciszka Hohenzollerna, po 1536 został przekształcony w uczelnię protest., realizował zasady humanizmu (nacisk na studia klas.) i reformacji; studentami Viardiny byli wówczas m.in. Th. Münzer i U. von Hutten, oraz wielu słuchaczy z Polski, Litwy, Czech, Węgier i krajów nadbałtyckich. Viardina podupadła w 2. poł. XVII w.; bardziej ożywioną działalność podjęła w XVIII w.; studiowali na niej m.in.: C.Ph.E. Bach, H. von Kleist, bracia Humboldtowie; zasłynęła wówczas z tolerancji rel. (jako pierwsza uczelnia w Niemczech przyjmowała na studia Żydów i wydała niem. tłumaczenie Talmudu) oraz poziomu wykładów z matematyki, astronomii i muzyki. Po reformie uniwersytetów niem. przeprowadzonej przez W. Humboldta, Viardinę przeniesiono do Wrocławia, gdzie została włączona do Uniwersytetu Wrocławskiego (zał. 1811).

Do tradycji Viardiny nawiązuje Europa-Universität Viardina (Uniw. Europejski Viadrina) we Frankfurcie (1991 powołany przez landtag Brandenburgii, działa od 1992); uniw. ma charakter międzynar., także ściśle współpracuje z Polską (z Min. Edukacji Nar. oraz uniw., gł. UAM w Poznaniu i Uniw. Wrocł.). Z Uniw. Europejskim Viardina współpracują pracownicy nauk. różnych krajów, m.in. z Polski; ma 3 wydziały: prawa, ekonomii, kulturoznawstwa; od 1995 działa Collegium Polonicum w Słubicach (wchodzi w skład Uniw. Europejskiego, administracyjnie podlega UAM); 2003 zatrudniał 190 nauczycieli akademickich, kształcił 3250 studentów (w tym wielu z Polski).