Saksonia, Dolna
 
Encyklopedia PWN
Saksonia, Dolna, Niedersachsen Wymowa,
kraj związkowy w północno-zachodniej części Niemiec, nad M. Północnym, graniczy z Holandią;
8 mln mieszk. (2018); powierzchnia 47,6 tys. km2 (drugi po Bawarii pod względem wielkości kraj Niemiec); stol. Hanower, inne gł. m.: Brunszwik, Osnabrück, Oldenburg. Północną i środkową część Dolnej Saksonii zajmuje Niz. Dolnosaska (zachodnia część Niz. Niemieckiej), pokryta utworami starszych zlodowaceń, gł. osadami piaszczystymi (Pustać Lüneburska) i gliniastymi; w części południowej fragmenty Średniogórza Niemieckiego z zachodnią częścią gór Harz (wysokość do 971 m), G. Wezerskimi i częścią Lasu Teutoburskiego; szeroką strefę wybrzeża tworzą watty, na ich północnym obrzeżu ciągną się W. Wschodniofryzyjskie; klimat umiarkowany ciepły, mor.; średnia temp. w styczniu 0–1,5°C, w lipcu 16–17°C; roczna suma opadów od 600–800 mm na nizinie do 1000 mm w górach; gł. rz.: Łaba, Wezera z Aller i Ems; rozległe obszary zmeliorowanych bagien; lasy (gł. brzozowo-dębowe, bukowe, dębowo-sosnowe) zajmują ponad 20% pow. kraju; największe kompleksy leśne na południu i w Pustaci Lüneburskiej; gleby przeważnie mało urodzajne, wykształcone na osadach piaszczystych i gliniastych, na wybrzeżu żyzne marsze.
Kraj przem.-roln.; najważniejszy w kraju region eksploatacji gazu ziemnego i ropy naftowej (gł. nad rz. Ems); ponadto wydobycie węgla brunatnego (k. Helmstedt), soli kam. i soli potasowych (rejon Celle-Hanower, przedgórze Harzu), rud żelaza i innych metali (k. Salzgitter); produkcja energii elektr. gł. w elektrowniach cieplnych, także jądr. (największa Stade); przemysł samochodowy (Wolfsburg — zakłady Volkswagen, Hanower, Emden), rafineryjny (rafinerie w Wilhelmshaven, Emden, Nordenham), chem. (w tym petrochemiczny), elektrotechniczny i elektroniczny (Telefunken w Hanowerze), maszyn., hutnictwo żelaza (Salzgitter); duże znaczenie ma przemysł spoż., materiałów budowlanych, drzewny. Użytki rolne zajmują 57% pow., w tym duży udział łąk i pastwisk na północy; przeważają duże gospodarstwa rolne; intensywna hodowla bydła (o profilu mlecznym), trzody chlewnej oraz drobiu i koni; uprawa ziemniaków, żyta, jęczmienia i roślin pastewnych, na południu i na marszach — pszenicy, buraków cukrowych, warzyw i drzew owocowych; w górach eksploatacja lasów, na wybrzeżu rybołówstwo i przetwórstwo rybne; gł. port rybacki — Cuxhaven. Dobrze rozwinięta sieć kol., drogowa i śródlądowych dróg wodnych; gł. szlaki wodne stanowią Łaba, Wezera oraz kanały (m.in. Śródlądowy, Dortmund–Ems, Küstenkanal); największym węzłem komunik. jest Hanower, gdzie krzyżują się autostrady, linie kol., przebiega Kanał Śródlądowy i znajduje się międzynar. port lotn.; gł. port mor. — Wilhelmshaven jest największym portem naftowym Niemiec, połączonym rurociągami z rafineriami w Hamburgu, Zagłębiu Ruhry i w Wesseling; mniejsze porty: Brake, Nordenham, Emden. Porty Brema i Bremerhaven, leżące nad Wezerą, na obszarze Dolnej Saksonii tworzą odrębny kraj związkowy pod nazwą Brema. Najważniejszymi regionami turyst.-wypoczynkowymi Dolnej Saksonii są: W. Wschodniofryzyjskie z atrakcyjnymi kąpieliskami mor., góry Harz, Pustać Lüneburska (park nar.) oraz uzdrowiska z wodami miner. w południowej części kraju.
Historia. Utworzona 1946 z dawnej pruskiej prow. Hanower oraz Brunszwiku, Oldenburga i Schaumburg-Lippe; od 1949 kraj związkowy RFN.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia