Pronaszko Andrzej, ur. 31 XII 1888, Derebczyn k. Jampola (obecnie na Ukrainie), zm. 15 I 1961, Warszawa,
brat Zbigniewa, scenograf, malarz.
Pronaszko Andrzej
Encyklopedia PWN
fot. Instytut Teatralny
Jeden z twórców formizmu w malarstwie i scenografii; 1917 (wraz z bratem i T. Czyżewskim) stworzył w Krakowie awangardową grupę Formiści; od 1915 współpracował z teatrem, projektując dekoracje gł. dla scen Krakowa, Łodzi, Lwowa, Wilna i Warszawy; 1930–32 związany dorywczo z teatrami żydowskimi w Wilnie, Łodzi i Warszawie; jego projekty scenografii cechowała arch. konstrukcja dekoracji i kostiumu; spośród 211 projektów wiele wybitnych powstało do głośnych inscenizacji L. Schillera, m.in. Opowieść zimowa W. Szekspira (1924), Kniaź Patiomkin T. Micińskiego (1925), Achilleis S. Wyspiańskiego (1925), Róża S. Żeromskiego (1926), Dziady A. Mickiewicza (pierwsza wersja 1932, następne 1933, 1934 i 1937), Krzyczcie Chiny! S. Trietjakowa (1932 i 1933); autor nowatorskich arch. projektów: Teatru Symultanicznego (1928, wraz z Sz. Syrkusem), Teatru Ruchomego (1927, druga wersja z S. Bryłą 1934), żaden z nich nie został zrealizowany; wybór wspomnień, artykułów, listów Zapiski scenografa (1976); od 1957 profesor PWST w Warszawie; 1955 otrzymał nagrodę państw. I stopnia.
