Orsza

Orsza, Orša,

miasto na Białorusi, w obwodzie witebskim, nad Dnieprem, przy ujściu Orszycy.

— 114 tys. mieszk. (2019). Jeden z najstarszych grodów wschodniej Słowiańszczyzny, wzmiankowany 1066 pod nazwą Rsza; Orsza należała kolejno do księstw: połockiego, smoleńskiego, witebskiego; w połowie XIII w. włączona do Litwy; przedmiot walk w czasie wojen litewsko-moskiewskich; 1514 świetne zwycięstwo wojsk polsko-litewskich (dowódca K. Ostrogski) nad armią moskiewską; 1564 M. Radziwiłł zwany Rudym zadał tu klęskę wojskom moskiewskim; 1620 prawa miejskie; od 1772 w zaborze rosyjskim, od XVI w. siedziba powiatu; w XIX w. przystań, ośrodek handlowy; 1922–91 w Białoruskiej SRR. Przemysł maszynowy (obrabiarki, maszyny do szycia), materiałów budowlanych, lniarski, spożywczy; duży węzeł kolejowy; średniowieczny monastyr Kutieński oraz kościoły i klasztory: Jezuitów, Franciszkanów, Dominikanów, Bernardynów, Misjonarzy, Trynitarzy, Mariawitek (XVII–XVIII w.) — niezachowane; klasztor Bazylianów (XVIII w., kościół zniszczony po 1945).

Bitwa pod Orszą (1514), malarz nieznany, pocz. XVI w. — Muzeum Narodowe, Warszawa