Nawahowie, Navajo, Nawaho,
Indianie Ameryki Północnej należący do Atapasków;
Nawahowie
Encyklopedia PWN
zamieszkują rezerwaty i miasta stanów Arizona i Nowy Meksyk; ok. 299 tys. (2002); są plemieniem posiadającym największe obszary rezerwatowe Ameryki Północnej (6 mln ha); na obecnie zajmowane tereny przybyli ok. X w. z terenów arktycznych (dorzecze Mackenzie); od Indian Pueblo nauczyli się rzemiosła i przejęli metody uprawy ziemi, zachowując koczowniczy tryb życia; pierwotnie obowiązywała zasada matrylinearności i matrylokalności, następnie patrylinearności; byli zorganizowani w klany; w religii dominował szamanizm; od poł. XIX w. prowadzili walki z Amerykanami, 1868 podpisali traktat, na mocy którego utworzono rezerwat z ich ziem plemiennych; rozwinęli tam intensywną hodowlę bydła, koni i owiec; w latach 30. XX w. administracja federalna wprowadziła przymusową redukcję pogłowia bydła, dla ochrony erodowanych ziem, co doprowadziło do upadku gosp.; w czasie II wojny światowej na terenie rezerwatu Nawahów rozpoczęło się wydobycie ropy naftowej, uranu i in. bogactw naturalnych ważnych dla przemysłu zbrojeniowego; obecnie Nawahowie są aktywni ekonomicznie (m.in. czerpią zyski z wydzierżawiania terenów bogatych w złoża miner.); mają własną kadrę nauczycielską i służbę zdrowia; publikują własne czasopisma, najważniejsze „Navaho Times”.
