Luwr
 
Encyklopedia PWN
Luwr, Louvre,
dawny pałac król. w Paryżu, usytuowany na prawym brzegu Sekwany, obecnie siedziba muzeów (Musée du Louvre i Musée des Arts Décoratifs).
Pierwotnie znajdował się tu warowny zamek Filipa II Augusta (zachowane dolne części murów z XII w.), przekształcony w 2. poł. XIV w. (niezachowany); 1544 przebudowa renes. pałacu z inicjatywy Franciszka I (architekt P. Lescot, rzeźbiarz J. Goujon), z tego okresu pochodzi w skrzydle zachodnim renes. fasada i sala kariatyd; 1564, w pobliżu Luwru, Katarzyna Medycejska rozpoczęła budowę pałacu Tuileries (Ph. Delorme) i postanowiła połączyć go z Luwrem galerią wzdłuż Sekwany. Budowę kontynuowano za Henryka IV, a za Ludwika XIII wznowiono (1624) dalsze prace (J. Lemercier); za Ludwika XIV wzniesiono mury pozostałych skrzydeł pałacu (L. Le Vau); 1667 rozpoczęto budowę fasady wschodniej (Le Vau — Ch. Le Brun, C. Perrault); zachowały się niektóre apartamenty król. z XVII w. i galeria Apollina. W 1678–80 Ludwik XIV przeniósł dwór do Wersalu, a Luwr przekazano na potrzeby artystów i Akad. Królewskiej. W 1810 rozpoczęto budowę wielkiej galerii, która miała połączyć Luwr i Tuileries od północy i zamknąć dziedziniec Luwru; budowę jej zakończono za ces. Napoleona III; 1853–57 monumentalna rozbudowa, tzw. nowy Luwr (L. Visonti, H.-M. Lefeul). W czasie Komuny Paryskiej pałac Tuileries został spalony (1871), a następnie rozebrany. W poł. XIX w. na Place de la Concorde wzniesiono 2 pawilony: L’Orangerie i Jeu de Paume. W latach 1981–93 realizacja projektu Wielkiego Luwru: nad wejściem, na dziedzińcu Napoleona III, zainstalowano szklaną piramidę (proj. Ieoh Ming Pei), która oświetla wielki hall, gdzie znajdują się kasy, szatnie, kawiarnia, poczta, wejścia do sal muzealnych; w podziemnej galerii Carrousel pasaż handl., pracownie, magazyny muzealne i parking; światło do galerii dochodzi przez rodzaj pryzmatu zw. piramidą odwróconą. W dwusetną rocznicę powołania Centralnego Muzeum Sztuki 1993 udostępniono zwiedzającym przebudowane skrzydło Richelieu.
Podstawą kolekcji Luwru są zbiory Franciszka I (gł. obrazy i odlewy rzeźb antycznych), Ludwika XIV i Ludwika XVI. W 1793 otwarto muzeum dla publiczności; zbiory Luwru wzbogaciły łupy wojenne ces. Napoleona I; 1800 otwarto zreorganizowane muzeum; po kongresie wiedeńskim nastąpił częściowy zwrot zrabowanych dzieł sztuki krajom, z których pochodziły. Obecnie Muzeum Luwru dzieli się na 7 departamentów: 1) sztuki staroż. Grecji i Rzymu (m.in. Wenus z Milo, Nike z Samotraki), 2) sztuki staroż. Egiptu, 3) sztuki staroż. Wschodu, 4) sztuki muzułm., 5) rzeźby średniow. i nowoż., 6) malarstwa i grafiki (arcydzieła malarstwa wł., m.in. Mona Lisa, hiszp., flamandzkiego, hol. i  fr.), 7) dzieł sztuki średniow. i nowoż. (gł. rzemiosło artyst.); oddziałem Muzeum Luwru jest Muzeum Cluny w Paryżu (sztuka średniow.). Muzeum Luwru prowadzi szkołę dla pracowników muzealnych (École du Louvre, zał. 1882), ma bogatą bibliotekę i archiwum; prowadzi działalność nauk. (Inst. Mainini, zał. 1931) i popularyzatorską.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Paryż, Luwr, fragment z bramą przejezdną, widok od strony Sekwany fot. A. Guranowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Krater Malarza Niobidów, ok. 460 p.n.e. — Luwr, Paryżfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Géricault Théodore, Tratwa „Meduzy”, 1819 — Luwr, Paryżfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Delacroix Eugène, Kobiety algierskie, 1834 — Luwr, Paryżfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Paryż, fasada Luwru (Claude Perrault, Le Vau, Charles le Brun), od 1665fot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Ingres Jean-Auguste-Dominique, Panna Riviere, 1805 — Luwr, Paryżfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Ingres Jean-Auguste-Dominique, Łaźnia turecka — Luwr, Paryż
fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Gros Jean Antoine, Napoleon pod Pruską Iławą, 1808 — Luwr, Paryżfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Leonardo da Vinci, Mona Lisa, 1503–06 fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Nike z Samotraki — Luwr, Paryż;fot. L. Zielaskowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Gogh Vincent van, Autoportret, 1890 — Luwr, Paryżfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Dyck Anthon van, Karol I król Anglii, ok. 1635 — Luwr, Paryżfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Delacroix Eugène, Wolność wiodąca lud na barykady, 1830 — Luwr, Paryżfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Veronese Paolo, Uczta w Kanie Galilejskiej, (właśc. Paolo Caliari) 1563 — Paryż, Luwrfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Jean Clouet, Portret Franciszka, ok. 1520–25 — Luwr, Paryżfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Cézanne Paul, Dom powieszonego, 1873 — Luwr, Paryż.fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Rubens Peter Paul, Przybycie Marii Medycejskiej do Marsylii, 1621–25 — Luwr, Paryżfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Poussin Nicolas, Et in Arcadia ego, ok. 1638–40 — Paryż, Luwrfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Leonardo da Vinci, Święta Anna Samotrzecia, 1508–10, Luwr, Paryż.fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Le Brun Charles, Kanclerz Séguier, 1661 — Luwr, Paryż.fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia