Lenartowicz Teofil, ur. 27 II 1822, Warszawa, zm. 3 II 1893, Florencja,
poeta, pisarz, rzeźbiarz.
Lenartowicz Teofil
Encyklopedia PWN
fot. T. Żółtowska-Huszcza/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Od ok. 1840 w kręgu cyganerii warszawskiej, ok. 1844 związany ze środowiskiem „Biblioteki Warszawskiej”, uczestnik wypraw ludoznawczych O. Kolberga, konspiracji i akcji niepodl. 1848 (w Galicji); od 1851 na emigracji (od 1860 Florencja), 1879–83 wykładowca literatur słow. (z tytułem profesora) na uniwersytecie w Bolonii; w twórczości L. liryki refleksyjne oparte na motywach folkloru lud., zwłaszcza okolic Mazowsza (L. nazwał się „lirnikiem mazowieckim”); m.in. zbiory Polska ziemia (cz. 1–2 1848), Lirenka (1855), Poezje (t. 1–2 1863), Rytmy narodowe (1881), ponadto poematy hist. (Bitwa racławicka 1859, zbiór Ze starych zbroic 1870), wiersze patriotyczne, m.in. związane z powstaniem styczniowym (poemat Opowiadanie mazowieckiego lirnika 1865, zbiór Echa nadwiślańskie 1872), polit. (zwalczał tendencje ugodowe i lojalistyczne), o tematyce historiozoficznej i kulturowej (Album włoskie 1870) oraz rel.; Poezje (t. 1–2 1895), Poezje wybrane (wyd. 2 1957), Poezje (1968). Na pocz. lat 60. zajął się rzeźbą; tworzył rzeźby małego formatu, kamer., gł. portrety oraz kompozycje na tematy hist. i rel., sceny o charakterze patriotycznym i nagrobki (pomnik nagrobny Z. Cieszkowskiej, Florencja 1870–72).
