Kaiser Wilhelm-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften

Kaiser Wilhelm-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften

[kạⁱzə^r wı̣lhlm gzẹlszaft cu^r f. d^r wı̣snszaftn; niem., ‘towarzystwo imienia cesarza Wilhelma dla popierania nauk’],

towarzystwo popierania rozwoju nauki;

powołane 11 I 1911 pod patronatem niem. ces. Wilhelma II, z siedzibą w Berlinie; skupiało ok. 200 przedstawicieli nauki i przemysłowców; działało pod kierownictwem prezesa Pruskiej Akad. Nauk A. von Harnacka; celem Towarzystwa było stworzenie sieci instytutów nauk.-badawczych, prowadzących badania podstawowe w tych dyscyplinach, w których nie mogły one być prowadzone w odpowiednio szerokim zakresie na wyższych uczelniach, oraz badania stosowane, na które zapotrzebowanie składała gospodarka; poszczególne instytuty były samorządne i nie były nastawione na zysk; do 1918 pod egidą towarzystwa powstało i działało ok. 30 instytutów nauk. o profilu przyr., techn. i med. oraz 4 humanistyczne. Powołano też kilka instytutów w celu rozwijania działalności wybitnych uczonych (np. dla M. Plancka i A. Einsteina); w okresie międzywojennym, zwłaszcza po 1933, część tych instytutów działała w bardzo ograniczonym zakresie; po II wojnie świat., od 1948 pieczę nad nimi przejęło Towarzystwo Popierania Nauki im. M. Plancka i znacznie rozbudowało ich sieć.

Bibliografia

Handbuch der Kaiser Wilhelm Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, Hrsg. A von Harnack, Berlin 1928.