Friuli-Wenecja Julijska
 
Encyklopedia PWN
Friuli-Wenecja Julijska, Friuli-Venezia Giulia,
region autonom. w północno-wschodnich Włoszech, nad M. Adriatyckim;
graniczy od północy z Austrią, od wschodu ze Słowenią; powierzchnia 7,8 tys. km2, 1,2 mln mieszk. (2008); gł. miasta: Triest (stol.), Udine, Pordeone, Gorycja; część ludności mówi narzeczem friulskim języka retoromańskiego. Na północy leżą Alpy Wschodnie (Karnickie, Weneckie, Julijskie) oraz przedgórza Alp Wschodnich, na południu — Niz. Padańska. Region przem.-roln.; przemysł stoczn. (Triest, Monfalcone), włók. (Udine, Gorycja), rafineryjny (Triest), fotoopt., zegarmistrzowski, maszyn., metal., chem., obuwniczy, spoż.; uprawa kukurydzy, winorośli, tytoniu, warzyw; sadownictwo; hodowla bydła; porty mor.: Triest (przywóz ropy naftowej, wywóz produktów rafinacji), Monfalcone; turystyka.
Historia. W II w. p.n.e. prowincja rzym. Forum Iulii; 452 zniszczona przez Hunów; w VI w. longobardzkie księstwo, następnie marchia; 1077 ces. Henryk IV oddał zachodnią (wenecką) część Friuli patriarchom akwilejskim, część wschodnią otrzymali hrabiowie Gorycji, a od 1500 — Habsburgowie; 1420 Wenecja zdobyła zachodnie Friuli. 1797 i od 1815 cała Friuli pod władzą Austrii; 1866 wenecka część przypadła Włochom, 1919 — gorycka; 1947 Jugosławia otrzymała wschodnią (gorycką) część Friuli, zamieszkaną przez Słoweńców.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia