EFDA

EFDA, ang. European Fusion Development Agreement,

porozumienie zawarte 1999 między Europejską Wspólnotą Energii Atomowej (Euratom) a krajami, które podpisały z nią tzw. kontrakt asocjacyjny, którego celem jest współdziałanie (nauk., techn. i organizacyjne) na rzecz rozwoju syntezy jądrowej i wykorzystania jej jako źródła energii.

EFDA koordynuje prace dużej liczby naukowców i inżynierów przemysłu eur. ukierunkowane na budowę badawczego reaktora syntezy jądr. ITER (ang. International Tokamak Experimental Reactor), opartego na koncepcji tokamaka; prowadzi się także ogólne badania systemowe dotyczące prototypowej elektrowni syntezy jądr. (DEMO). W reaktorze ITER nadprzewodzące cewki elektromagnetyczne oplatające toroidalną komorę oraz prąd płynący w strumieniu plazmy będą umożliwiać utrzymanie w komorze plazmy wystarczająco gorącej do zachodzenia kontrolowanej syntezy jądr.; ITER ma zademonstrować możliwość zrealizowania samopodtrzymującej się syntezy jądr. — ma wytwarzać moc 500 MW w 15–20-minutowych impulsach, które będą wydłużane aż do uzyskania pracy ciągłej. Paliwem reaktora mają być deuter (uzyskiwany z wody) i tryt wytwarzany (w reaktorze) z litu; synteza jąder deuteru i trytu wymaga temp. ponad 100 mln °C oraz bardzo dobrej termicznej izolacji plazmy od ścian reaktora. Pracownicy porozumienia EFDA są podzieleni na 2 grupy; jedna skupia się w Culham (W. Brytania) — znajduje się tu JET (ang. Joint European Tokamak) zbud. przez państwa Unii Eur.; JET ma parametry plazmy najbardziej zbliżone do parametrów planowanego reaktora; druga grupa jest skupiona przy Inst. Fizyki Plazmy im. Maxa Plancka w Garching (Niemcy). Naukowe podstawy tego projektu są opracowywane także w wielu ośrodkach nar. (EFDA koordynuje te prace).