Blacherny

Blacherny,

dzielnica w północno-zachodniej części Konstantynopola (ob. Aıwan Saray w Stambule), przylegająca do zat. Złoty Róg.

W system murów obronnych Teodozjusza II włączył ją ces. Herakliusz; znana z tzw. Wielkiego Kościoła zbudowanego przez cesarzową Pulcherię lub ces. Justyniana I, odrestaurowanego przez ces. Romana III; znajdowała się tu cudowna ikona Matki Boskiej (Panagia Blacherniotissa), uważana za tarczę obronną miasta; przy tym kościele miał pokój cesarz, który wraz z dworem często brał udział w uroczystościach rel. (zwłaszcza 2 II i 15 VIII); tu odbyło się 8 VIII 754 ostatnie posiedzenie soboru ikonoklastycznego, zwołanego przez ces. Konstantyna V, i tu 1354 był koronowany na współces. Mateusz, syn ces. Jana VI Kantakuzena; przy kościele, w kaplicy Relikwii Matki Boskiej, wzniesionej za ces. Leona I, była złożona szata Matki Boskiej (maforion) i część paska; spłonął doszczętnie 29 I 1434. Cesarz Anastazjusz I zbudował w B. pałac z tzw. trykliniami Anastazjusza, Dunaju i Oceanu; rozbudowali go ces. Aleksy I i Manuel I Komnenowie, tam też przenieśli cesarską rezydencję z Wielkiego Pałacu; zrujnowany za panowania łac., odbudowany za Paleologów był rezydencją cesarzy do końca istnienia cesarstwa bizantyńskiego.