Bałtów religia
 
Encyklopedia PWN
Bałtów religia,
politeistyczna religia indoeur. ludu osiadłego w czasach hist. nad południowo-wschodnimi brzegami Morza Bałtyckiego, między Wisłą a Dźwiną (przodków współcz. Litwinów i Łotyszy oraz wymarłych już Prusów i Jadźwingów).
Szczególne znaczenie miały bóstwa nieba: Dievas — stworzyciel świata i ludzi, dawca dobrobytu i pomyślności, obrońca przed złymi duchami, Perkun — bóstwo burzy, piorunów i płodności oraz ciała niebieskie: Słońce (litew. Saule) tworzące z Księżycem (litew. Menulis) parę boską, i Ziemia (litew. Zemyna, łot. Zemes Mate); czczono również Dolę (Laima), bóstwo losu, płodności i urodzaju, u Łotyszy zaś ponad 70 dobrych i złych duchów, zw. Matkami; opiekę nad zmarłymi pełnił u Litwinów bóg Sovij, u Łotyszy — Velu Mate [‘matka dusz’]; wierzono również w wiele bóstw niższych i demonów, o nie wyjaśnionych dotąd cechach i funkcjach; istniał kult świętych drzew (dębów i lip), gajów, kamieni, rzek i gór; Bałtowie szczególną czcią otaczali ogień. Główne święta, o charakterze roln., obchodzono na wiosnę i jesienią; święta jesienne wiązano z ofiarami dla zmarłych (dziady). Wiadomości o istnieniu odrębnej warstwy kapłanów są niepewne (wajdelota, krive), podobnie jak o miejscach kultu Romove. Pierwotne praktyki rel. kultywowano aż do XV w., gdy ostatnie grupy Bałtów (Żmudzini) przyjęły chrześcijaństwo.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia