Akan państwa,
wczesnopaństw. organizmy polit. ludu Akan (w języku akan oman, l. mn. aman);
Akan państwa
Encyklopedia PWN
tradycje niektórych z nich sięgają czasów eur. średniowiecza. W XVII w. aman położone w pobliżu wybrzeża, dzięki koniunkturze stworzonej przez handel z fortami eur. na Złotym Wybrzeżu, zaczęły tworzyć regionalne mocarstwa, podporządkowując sobie podobne władztwa. U schyłku XVII w. największe znaczenie spośród nich miało Akwamu, położone na szlaku wiodącym do Akry i Denkira, kontrolujące szlak do Elminy i Cape Coast. Na pocz. XVIII w. oba uległy Aszantom, którzy opanowali większą część interioru Złotego Wybrzeża, a na pocz. XIX w. także wybrzeże. Władztwa akańskie nie traciły swej integralności w państwie Aszantów i funkcjonowały w jego ramach jako odrębne jednostki, pod władzą swych dziedzicznych władców. Struktura wszystkich p.A. była zbliżona, choć występowały między nimi regionalne różnice. Władzę sprawował wódz (ohene lub omanhene), dziedziczący swą pozycję w ramach matrylineażu, przy udziale rady, w której skład wchodzili zwierzchnicy gł. klanów matrylinearnych i dostojnicy. Ważniejsze tradycyjne urzędy w omanie i jego armii należały do matrylinearnych klanów i były dziedziczone w ich ramach. Dużą rolę w askańskim systemie władzy odgrywała królowa matka (ohema).
