Akademia Chełmińska
 
Encyklopedia PWN
Akademia Chełmińska,
szkoła akademicka w Chełmnie;
powołana 1386 przywilejem papieża Urbana VI jako filia Akad. Bolońskiej — prawdopodobnie nie podjęła działalności; nowy akt fundacyjny wydał 1434 ces. Zygmunt Luksemburski; 1473 rozpoczęła działalność jako katol. schola particularis (‘szkoła średnia’) prowadzona przez braci wspólnego życia sprowadzonych do Chełmna z Niderlandów; zamknięta 1539; na jej miejsce utworzono 1554 gimnazjum protest. (J. Hoppe); spory katolików z protestantami i trudności ekon. miasta doprowadziły wkrótce do upadku szkoły; 1692 wznowiona jako 7-klasowe gimnazjum akademickie, prowadzone przez misjonarzy św. Wincentego à Paulo, współpracowała z Akad. Krak., od 1756 była jej wyżej zorganizowaną kolonią (utworzono 2 kursy uniwersyteckie, filozofii i prawa); po I rozbiorze Polski wymuszone przez władze pruskie zerwanie 1779 kontaktów z Krakowem przesądziło o upadku Akademii Chełmińskiej; 1818 przekształcona w pruskie gimnazjum (z 2 językami wykładowymi: pol. i niem.).
Bibliografia
Źródła do dziejów Akademii Chełmińskiej, oprac. J. Lechicka, Warszawa 1963;
Z.H. NOWAK Dzieje tzw. Akademii Chełmińskiej, w: Dzieje Chełmna, Warszawa 1987.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia