Mohylew, białorus. Mahilou, Mahilioŭ, ros. Mogilew, Mogilev,
m. obwodowe na Białorusi, na Niz. Berezyńsko-Desniańskiej, nad Dnieprem.
Mohylew
Encyklopedia PWN
jeden z najstarszych grodów Rusi Kijowskiej, wzmiankowany 1267; od XIV w. w Wielkim Księstwie Litew.; prawa miejskie 1577; w XVI w. największe miasto Rusi Naddnieprzańskiej, ważny ośrodek handlu tranzytowego, zwłaszcza między państwem moskiewskim a Koroną i rynkami Zachodu oraz rzemiosła, podupadł w czasie powstań kozackich w poł. XVII w.; od 1772 w zaborze ros., 1778–1918 stol. guberni; 1783–1873 siedziba archidiecezji katol. (1873 przeniesiona do Petersburga); w XIX w. rozwój przemysłu przetwórczego; w czasie I wojny świat. (1915–17) kwatera nacz. wodza armii ros.; 1917–18 w okolicach Mohylewa formowała się armia gen. J. Dowbora-Muśnickiego; 1919–91 w Białorus. SRR; 1941–44 pod okupacją niem., silny ośr. konspiracji (ok. 40 grup). Rozwinięty przemysł maszyn. (dźwigi, maszyny dla przemysłu materiałów budowlanych, silniki elektr.), środków transportu (samochody ciężarowe, ciągniki), chem. (sztuczne włókno), hutnictwo żelaza; ponadto przemysł spoż., materiałów budowlanych, skórz.-obuwniczy, odzieżowy, meblarski; węzeł kol.; port lotn.; 3 szkoły wyższe; muzea; kościół Karmelitów Trzewiczkowych (1738–52, klasycyst. fasada 1786–88; od 1772 katedra, 1917 zamknięty, od 1991 ponownie katedra); kościół Św. Kazimierza (fundacja Zygmunta III Wazy, 1605, 1810 przebudowany w stylu klasycyst., obecnie magazyn); monaster Św. Mikołaja z barok. cerkwią (1669–72); cerkiew Borysa i Gleba (1869); pałac Archirejów (1762–85, wg projektu J.K. Glaubitza); gmachy użyteczności publicznej (XIX, XX w.).
