metr

metr

[fr. < gr. métron ‘miara’],

m,

jednostka długości, podstawowa w układzie SI;

jest to droga, którą światło przebywa w próżni w czasie ¹/_299792458 s; definicję tę przyjęła 1983 XVII Generalna Konferencja Miar. Pierwotnym wzorcem m., ustalonym 1795 przez fr. Zgromadzenie Nar., była długość równa 10^–7 ćwiartki koła południkowego (przechodzącego przez Paryż), zawartej między równikiem a biegunem północnym. Ten wzorzec posłużył do sporządzenia międzynar. wzorca, wykonanego z platyny w postaci pręta o przekroju w kształcie litery X wpisanej w kwadrat o boku 20 mm. I Generalna Konferencja Miar (1889) określiła m. jako odległość między odpowiednimi kreskami na wzorcu platynowo-irydowym w temperaturze 0°C i pod ciśnieniem 1 atm (101 325 Pa); wielkość tak określonej jednostki jest o ok. 0,23 mm mniejsza od wzorca pierwotnego. W 1960 XI Generalna Konferencja Miar przyjęła następującą definicję m.: jest to długość równa 1 650 763,73 długości fali w próżni promieniowania odpowiadającego przejściu między poziomami 2p₁₀ i 5d₅ atomu ⁸⁶Kr (izotopu kryptonu 86); zdefiniowanie m. za pomocą długości fali elektromagnetycznej pozwoliło zwiększyć dokładność odtwarzania wzorca z 2 · 10^–8 do 4 · 10^–9 i powiązać definicję metra z definicją sekundy. Obecnie obowiązująca definicja m. otwiera możliwości dalszego zwiększenia dokładności odtwarzania wzorca tej jednostki.