Aviz
portugalski zakon rycerski, także najstarsze odznaczenie portugalskie.
[ạwisz],
Avis,
Aviz
Encyklopedia PWN
Powstał w połowie XII w. jako bractwo rycerskie do walki z muzułmanami; jego siedzibą od lat 60. XII w. była Évora, toteż był zw. zakonem braci lub rycerzy z Évory; 1176 przyjął regułę cysterską św. Benedykta; od 1187 rezydował w twierdzy Aviz, którą 1211 uzyskał na własność i od której przyjął nową nazwę. Miał własną hierarchię z wielkim mistrzem na czele, ale do XV w. podlegał zwierzchnictwu wielkiego mistrza zakonu Calatrava; uczestniczył w rekonkwiście; 1385 jego wielki mistrz objął tron Portugalii (Jan I Wielki), zakładając dyn. Aviz; odtąd funkcję wielkiego mistrza zakonu obejmowali książęta z portugalskiej rodziny królewskiej. Zakon stopniowo przekształcał się w honorowe stowarzyszenie szlachty: 1492 bracia-rycerze zostali zwolnieni z obowiązku celibatu, a na mocy breve papieża Juliusza III 1551 tytuł wielkiego mistrza przyjął na stałe król Portugalii; 1789 sekularyzowany. Odtąd wojsk. order zasługi jest nadawany za osiągnięcia w służbie mor. (do 1910 zw. Król. Orderem Rycerskim św. Benedykta z Aviz); 1823–90 także order Cesarstwa Brazylii; 5 klas: wielki krzyż, wielki oficer, komandor, oficer, kawaler; wstążka zielona.
